Różan, widok na miasto

RÓŻAN, miasto w województwie mazowieckim, nad Narwią, na pograniczu Wysoczyzny Ciechanowskiej, Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi. 2,9 tys. mieszkańców (1998).

Historia: przy istniejącej już od czasów przedhistorycznych osadzie, na wzgórzu nad Narwią wybudowano we wczesnym średniowieczu gród. 1378 prawa miejskie. Po przyłączeniu Mazowsza do Korony siedziba starosty grodowego, miejsce sądów ziemskich i grodzkich. 1581 ustanowiono tu skład soli.

W XVII i XVIII w. zniszczony wskutek wojen i klęsk żywiołowych. Stopniowy rozwój od 2. połowy XIX w. W III rozbiorze (1795) zajęty przez Prusy, 1807-1815 w Księstwie Warszawskim, następnie w Królestwie Polskim. W 1. połowie XIX w. ufortyfikowany przez władze carskie. 1869-1919 utrata praw miejskich.

We wrześniu 1939 w Różanie miała miejsce bitwa z wojskami hitlerowskimi o przeprawę przez Narew. Podczas II wojny światowej miasto uległo niemal całkowitemu zniszczeniu.

Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy, stanica wodna PTTK. Zakład wytwórczy przyrządów pomiarowych.

Różan, kościół Św. Anny

Zabytki: kościół parafialny (XVI w., przebudowany w 1907).

Encyklopedia Wirtualna Polska

RÓŻAN, m. w woj. mazow., nad Narwią; 2,8 tys. mieszk. (1998); ośr. usługowy i turyst.-wypoczynkowy; węzeł drogowy; w starych ros. fortach gł. krajowe składowisko odpadów promieniotwórczych; prawa miejskie 1378-1870 i od 1919.

Encyklopedia Interia

RÓŻAN miasto w Dolinie Dolnej Narwi (woj. mazowieckie); osada wczesnośredniowieczna; 1378 prawa miejskie; w XV w. stol. ziemi makowskiej i powiatu; 1526 starostwo grodowe; od XVI w. ośr. handlu (gł. zbożem) i rzemiosła; 1581 skład soli dla Mazowsza płn.; od 1795 w Prusach, 1807 w Księstwie W-wskim, 1815 w Królestwie Pol.; w XIX w. fortyfikacje ros.; 1869-1919 bez praw miejskich; 5-8 IX 1939 walki obronne; 1943 hitlerowski obóz pracy, gł. dla Żydów; w czasie wojny zniszczony w ok. 95%, odbudowany; 3 tys. mieszk. (1994); zakład przyrządów pomiarowych; węzeł drogowy; w dawn. fortach najw. w kraju składowisko odpadów promieniotwórczych.

Encyklopedia PWN

RÓŻAN, m. w woj. mazow. (powiat makowski), w Dolinie Dolnej Narwi, na jej pr., wysokim brzegu. 2,8 tys. mieszk. (1998); Wczesnośredniowieczna osada; prawa miejskie 1378; od XV w. stol. ziemi makowskiej i powiatu, od 1526 starostwo grodowe; od XVI w. ośr. handlu (m.in. zbożem i płodami leśnymi) i rzemiosła; od 1581 skład soli dla pn. Mazowsza; od 1795 w zaborze prus., od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; w 1. poł. XIX w. ufortyfikowany przez Rosjan; 1870-1919 pozbawiony praw miejskich; rozwój od 2. poł. XIX w. (m.in. drobny przemysł spoż.); 5-8 IX 1939 walki obronne; w okresie okupacji niem. 1943 hitl. obóz pracy, gł. dla Żydów (więĄniów wywieziono do Makowa Mazowieckiego); miasto zniszczone w ok. 95%, odbudowane. Lokalny ośr. usługowy; zakład wytwórczy przyrządów pomiarowych; węzeł drogowy; w starych ros. fortach gł. krajowe składowisko odpadów promieniotwórczych (m.in. ze Świerka).